Còn nhiều vi phạm về an toàn phòng cháy chữa cháy

PV: Gần đây, một loạt các chung cư xảy ra cháy nổ làm người dân rất hoang mang, lo sợ, điển hình là vụ hỏa hoạn ở chung cư Xa La (Hà Đông - Hà Nội). Ông có đánh giá gì về vấn đề này? Và, một chung cư cao cấp cần đảm bảo những tiêu chí gì trong hệ thống trang thiết bị phòng cháy chữa cháy (PCCC)?

Đại tá ĐHT: Gần đây đã xảy ra một số vụ cháy tại các chung cư cao tầng trên địa bàn Hà Nội. Trong đó, vụ cháy đáng chú ý nhất xảy ra tại chung cư Xa La (Hà Đông). So với tổng số vụ cháy thì cháy xảy ra tại các khu chung cư rất nhỏ, chỉ khoảng vài % nhưng chúng tôi vẫn đánh giá là nghiêm trọng phải hết sức quan tâm, bởi vì xảy ra cháy tại các chung cư cao tầng sẽ gây ra nguy hiểm đến tính mạng của nhiều người. Nhìn chung, chất lượng PCCC ở các chung cư đã được kiểm tra nghiệm thu đa số là tốt. Chủ tòa nhà, Ban quản lý công trình đã có ý thức chấp hành quy định về PCCC. Tuy nhiên, ở một số nơi, công tác duy tu, bảo dưỡng hệ thống PCCC chưa được tốt dẫn đến một số vi phạm như: lấn chiếm hành lang thoát hiểm, làm hỏng cửa, chuông báo cháy… Vừa qua, thông qua đợt kiểm tra của Cục Cảnh sát PCCC tại một số nhà cao tầng của TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng cho thấy còn nhiều vi phạm an toàn PCCC mà những lỗi này chủ yếu xuất phát từ ý thức, trách nhiệm PCCC của chủ đầu tư, Ban quản lý và người dân chưa cao.


Đại tá Đoàn Hữu Thắng - Phó Cục trưởng Cục Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ (C66 - Bộ Công an)

“Chung cư cao cấp” chỉ là tên gọi do các chủ đầu tư đặt ra trong quá trình kinh doanh để định giá giá trị sử dụng và tiện nghi của chung cư. Tuy nhiên, đối với nhà cao tầng, dù có quy mô như thế nào thì vấn đề an toàn PCCC vẫn phải được bảo đảm vì sinh mệnh con người là như nhau, tức là phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về PCCC. Thiết kế và thi công theo đúng thẩm duyệt của cơ quan Cảnh sát PCCC đối với hệ thống báo cháy, chữa cháy, thang thoát nạn, hệ thống chiếu sáng sự cố…

PV: Thưa ông! Được biết, tính đến quý II năm 2015, Thành phố Hà Nội có 779/891 công trình nhà cao tầng đi vào sử dụng. Trong đó, có 121 công trình chưa được nghiệm thu về PCCC.  Xin ông cho biết nguyên nhân của vấn đề này là gì?

Đại tá ĐHT: Về nguyên tắc, khi xây dựng, việc bảo đảm an toàn PCCC cho công trình phải được thẩm duyệt ngay trên bản vẽ thiết kế. Khi công trình được xây dựng xong phải được lực lượng Cảnh sát PCCC kiểm tra, nghiệm thu về PCCC cụ thể là: hệ thống báo cháy, hệ thống chữa cháy, lối thoát nạn, chiều rộng bậc thang… Sau khi kiểm tra xong, cơ quan quản lý nhà nước về PCCC và chủ đầu tư sẽ cùng ký biên bản nghiệm thu toàn diện về PCCC.

Nhưng, không phải chỉ ký xong biên bản này là công trình đã được đưa vào sử dụng mà công trình đó còn phải bảo đảm những điều kiện PCCC khác theo quy định của pháp luật. Đó là phải có Ban quản lý, lực lượng PCCC tại chỗ, phương án chữa cháy…

Như vậy, một tòa nhà chưa được nghiệm thu về PCCC là do còn thiếu sót một vài điều kiện nào đó theo quy định cần phải được bổ sung.


Nguyên nhân của các vụ cháy nổ ở chung cư, nhà cao tầng xuất phát từ ý thức, trách nhiệm PCCC của chủ đầu tư, Ban quản lý và người dân chưa cao…

PV: Ngày nay, nhiều nhà cao tầng đang được mọc lên rầm rộ, có tòa nhà cao hơn 70 tầng... điều này làm người dân rất lo lắng đến công tác PCCC. Ông có nhận xét gì về hệ thống PCCC ở Việt Nam hiện nay?

Đại tá ĐHT: Ý chị hỏi về hệ thống pháp luật hay lực lượng, phương tiện PCCC? Nếu nói về hệ thống PCCC thì phải đánh giá trên nhiều phương diện.

Có thể nói, hệ thống pháp luật về PCCC của Việt Nam là tương đối đầy đủ, cả về giả định và chế tài. Tuy nhiên, việc xử phạt là rất khó khăn. Ví dụ: Nhiều khu dân cư có vi phạm nghiêm trọng quy định về PCCC nhưng không thể đình chỉ vì ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng ngàn người dân, ảnh hưởng an sinh xã hội… Vừa rồi, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH đã thành lập đoàn kiểm tra toàn diện công tác PCCC tại một số nhà cao tầng của TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Chung cư Thái An 3-4 của TP Hồ Chí Minh, nếu áp theo Luật thì phải ra quyết định tạm đình chỉ nhưng 740 hộ dân với hàng nghìn nhân khẩu sẽ đi đâu khi năm sắp hết, Tết sắp đến…

Về lực lượng phương tiện chữa cháy và CNCH, nhìn chung là chưa đáp ứng yêu cầu và chưa theo kịp với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, mặc dù Đảng, Nhà nước đã quan tâm đầu tư nhưng phương tiện PCCC rất đắt đỏ, có phương tiện có giá cả triệu USD. Lực lượng Cảnh sát PCCC còn thiếu nhiều phương tiện chữa cháy và CNCH, đặc biệt là phương tiện đặc chủng chữa cháy hầm lò, chữa cháy trên sông biển, chữa cháy trên cao. Mới đây, trong vụ cháy container hóa chất tại cảng Nam Hải Phòng, 50 lính chữa cháy bị nhiễm độc do thiếu mặt nạ phòng độc khi tham gia chữa cháy…

Để đánh giá về hệ thống PCCC đối với chung cư cao tầng, thứ nhất là về hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn về PCCC, theo chúng tôi là cơ bản đáp ứng yêu cầu. Tuy nhiên, cũng còn một vài tồn tại như một số tiêu chuẩn, quy chuẩn còn chậm được soát xét, sửa đổi nên một số quy định không còn phù hợp với việc xây dựng các nhà cao tầng. Hiện nay, chúng ta chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn quy định cho nhà cao trên 100m và khi xây dựng các công trình này phải áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn của nước ngoài. Nguyên nhân của tình trạng trên là do các quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC có liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực nên chưa có sự đồng nhất trong việc xây dựng hệ thống các quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC.

Thứ hai, về hệ thống PCCC cụ thể tại các chung cư cao tầng. Như trên tôi đã nói về trình tự công tác thẩm duyệt về PCCC cho công trình. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng để hệ thống PCCC vận hành tốt, bảo đảm an toàn cho tòa nhà thì cần thường xuyên duy tu, bảo dưỡng, và cũng cần có sự tham gia tích cực của chính người dân sinh sống tại tòa nhà nữa.

Các vụ cháy liên tiếp xảy ra làm người dân hết sức lo lắng

PV:  Xin ông chia sẻ về công tác PCCC đối với các chung cư, tòa nhà cao tầng hiện nay có những khó khăn và thuận lợi gì?

Đại tá ĐHT: Về thuận lợi: Như trên tôi đã nói, chúng ta có nhiều thuận lợi cơ bản: Đã có hệ thống pháp luật tương đối đầy đủ; Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư về lực lượng, phương tiện cho Cảnh sát PCCC; Trình độ đội ngũ cán bộ của Cảnh sát PCCC ngày được nâng cao; Phong trào Toàn dân PCCC đã đi vào nề nếp, hoạt động có hiệu quả; Ý thức, kiến thức và hành vi trong công tác PCCC của người đứng đầu cơ sở, người dân đã có nhiều thay đổi theo chiều hướng tích cực…

Ngoài khó khăn về lực lượng, phương tiện PCCC thì khó khăn lớn nhất hiện nay của chúng tôi là kiến thức PCCC, CNCH, ý thức thực thi pháp luật của một bộ phận không nhỏ người đứng đầu cơ sở, người dân đối với công tác PCCC còn rất nhiều bất cập. Đối với các chung cư cao tầng, chủ đầu tư, ban quản lý vì lợi nhuận, cố tình vi phạm các quy định an toàn PCCC, chính người dân cũng thờ ơ với sự mất an toàn tại chính nơi mình sinh sống…

PV: Đề nghị ông đưa ra một vài khuyến cáo đối với người dân để giảm thiểu những rủi ro về cháy nổ khi sống tại các chung cư, nhà cao tầng?

Đại tá ĐHT: Trước hết, người dân phải tự trang bị cho mình kiến thức về các điều kiện an toàn PCCC trước quyết định mua nhà chung cư. Cách nhận biết chung cư đó có bảo đảm các điều kiện toàn toàn PCCC hay không, chúng tôi đã đăng tải quy định này trên Website của Cục Cảnh sát PCCC, mọi người có thể tham khảo tại địa chỉ: canhsatpccc.gov.vn.

Căn cứ vào đó, người dân có quyền yêu cầu chủ đầu thực hiện đúng các quy định PCCC để bảo đảm điều kiện sống an toàn. Ngoài ra, mỗi người đều phải có ý thức tự PCCC, tham gia tích cực vào công tác PCCC; Khi phát hiện sai phạm cần báo cho cơ quan quản lý nhà nước về PCCC để xử phạt nghiêm khắc.

PV: Xin cảm ơn ông!